อดีตเจ้าอาวาสวัดวิหาร ต.น้ำรอบ อ.พุนพิน จ.สุราษฎร์ธานี ๑.กำเนิด พระอธิการแดง คุณสมฺปนฺโน เ

ดิมชื่อ แดง เจริญเวช กำเนิดเมื่อ วันที่ ๘ เมษายน พ.ศ.๒๔๒๕ ตรงกับวันเสาร์ ขึ้น ๕ ค่ำ เดือน ๕ ปีมะเมีย (วันเสาร์๕) กำเนิด ณ บ้านเกาะกลาง แขวงพุนพิน (พื้นที่หมู่ ๒ ต.น้ำรอบ อ.พุนพิน จ.สุราษฎร์ธานีในปัจจุบัน) บิดาชื่อขุนนราฯ เจริญเวช มารดาชื่อนางปริก มีพี่น้องร่วมบิดามารดา ๓ คน ดังนี้ ๑.นายแดง เจริญเวช (พระอธิการแดง คุณสมฺปนฺโน) ๒.นายฟัก เจริญเวช ๓.นางทรัพย์ เจริญเวช ๒.วัยปฐม เมื่ออายุสมควรแก่การได้รับการศึกษา ประมาณ ๘ ปี ได้เข้าเรียนอักขระสมัย ขอม-ไทย ในสำนักของพระอธิการแทน วัดน้ำรอบ อ.พุนพิน จ.สุราษฎร์ธานี ๓.บรรพชา เมื่ออายุได้ ๑๕ ปี พ.ศ.๒๔๔๐ ได้บรรพชาเป็นสามเณร ณ วัดน้ำรอบ โดยมีพระอธิการแทน เป็นพระอาจารย์บรรพชาสามเณร บรรพชาเป็นสามเณรได้ ๑ ปี พ.ศ.๒๔๔๑ พระอธิการแทน พระอาจารย์ของท่านได้มรณภาพ และได้จัดงานบำเพ็ญกุศลศพขึ้น ในงานต้องใช้มะพร้าวในการประกอบอาหาร ครั้นสามเณรแดงต้องเป็นธุระในการไปหามะพร้าว ไปถึงสวนมะพร้าวก็ไม่พบใครที่สามารถจะขึ้นมะพร้าวให้ท่านได้ และด้วยตัวท่านที่เป็นสามเณร ถ้าขึ้นต้นมะพร้าวท่านกลัวว่าใครผ่านไปผ่านมาเห็นจะดูเป็นการไม่เหมาะสมในเพศสมณะ ด้วยความเป็นสามเณรผู้ยึดมั่นในพระธรรมวินัย ท่านจึงตัดสินใจ สึกจากสามเณรเพื่อขึ้นมะพร้าว นำไปช่วยงานศพพระอาจารย์แทน นายแดงในเพศฆราวาสก็ได้ช่วยงานศพพระอาจารย์ด้วยความกตัญญูจนฌาปนกิจเสร็จสิ้น ๔.อุปสมบท เมื่ออายุได้ ๒๒ ปี ได้อุปสมบทเป็นพระภิกษุ เมื่อวันที่ ๑๕ กรกฎาคม พ.ศ.๒๔๔๗ ตรงกับวันศุกร์ ขึ้น ๓ ค่ำ เดือน ๘/๘ (เดือนแปดสองหน) ปีมะโรง ณ พัทธสีมาวัดน้ำรอบ อ.พุนพิน จ.สุราษฎร์ธานี โดยมี - พระครูพิศาลคณะกิจ (จ้วน) เจ้าคณะแขวงพุนพิน วัดพุนพินใต้ เป็นพระอุปัชฌาย์ - พระอธิการนุ้ย ปทุมฺสุวณฺโณ วัดท่าโขลง เป็นพระกรรมวาจาจารย์ - พระอธิการกลิ่น วัดวิหาร เป็นพระอนุสาวนาจารย์ ได้รับฉายาทางธรรมว่า “คุณสมฺปนฺโน” แปลว่า พระคุณของพระพุทธเจ้า ๕.พระแดงสมัยพรรษาต้นๆ เมื่อได้อุปสมบทเป็นพระภิกษุแล้ว ได้มาจำพรรษา ณ วัดวิหาร ได้ศึกษาพระธรรมวินัยจำพรรษาอยู่กับพระอธิการกลิ่น ๑ พรรษา เมื่ออกพรรษา ได้กราบลาพระอธิการกลิ่นเพื่อออกจาริกธุดงค์ โดยร่วมธุดงค์กับพระพลอย ซึ่งเป็นพระรุกขมูลที่จาริกธุดงค์อยู่ในแถบลุ่มน้ำพุมดวง พระพลอยกับพระแดงได้จาริกลงทางใต้ถึงเมืองนครศรีธรรมราช ได้เข้ากราบนมัสการ พระบรมธาตุนครฯ จาริกต่อผ่านป่าเขาลำเนาไพรกับพระพลอย ผจญทุกข์ลำบากในการเดินทาง แต่มิได้ย่อท้อจนถึงเมืองตรัง ธุดงค์ต่อเข้าเขตจังหวัดกระบี่ ได้จำพรรษา ณ วัดในจังหวัดกระบี่ ๑ พรรษา ออกพรรษาได้จาริกธุดงค์ต่อถึงจังหวัดภูเก็ต ๖.ศึกษาสรรพวิชา หลวงพ่อพลอย และ พระแดง ได้เข้าจำพรรษา ณ วัดโฆษิตวิหาร (โต๊ะแซะ) เมืองภูเก็ต ในสำนักของพระอาจารย์รอด พระผู้เชี่ยวชาญในศาสตร์หลายแขนง ซึ่งหลวงพ่อพลอย ได้ฝากพระแดง ให้อยู่ศึกษาวิปัสสนากรรมฐาน และสรรพวิชาต่างๆ กับพระอาจารย์รอด เป็นเวลา ๕ พรรษา พระอาจารย์รอดผู้นี้ ท่านมีภูมิลำเนาเดิมที่เมืองไชยา บวชเรียนในสำนักเมืองไชยา แล้วได้เดินจาริกธุดงค์สู่เมืองภูเก็ต ชาวบ้านได้นิมนต์ท่านให้จำพรรษาและสร้างวัดขึ้น ชื่อว่า วัดโฆษิตวิหาร หรือเรียกว่า วัดโต๊ะแซะ และได้เปิดสำนักเรียนวิปัสสนากรรมฐานขึ้นมา เป็นสำนักที่มีชื่อเสียงเลื่องลือในสมัยนั้น และมีผู้เข้ามาศึกษามากมาย ศิษย์ที่จบไปจากสำนักนี้ ล้วนมีชื่อเสียงและเป็นผู้เชี่ยวชาญในสรรพวิชาต่างๆ ซึ่งศิษย์สำนักนี้ เช่น หลวงพ่อสงฆ์ จนฺทสโร วัดศาลาลอย จ.ชุมพร หลวงพ่อทองพิม ภทฺทมุนี วัดหัวสวน หลวงพ่อพัว เกสโร วัดบางเดือน เป็นต้น ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นพระคณาจารย์ผู้ทรงวิทยาคุณทั้งนั้น ๗.จาริกธุดงค์ไปพม่าครั้งที่ ๑ ต่อมาหลวงพ่อพลอย และ หลวงพ่อแดง ได้กราบลาพระอาจารย์รอด ออกจาริกธุดงค์ต่อไปยังกรุงย่างกุ้ง ประเทศพม่า โดยเดินธุดงค์ขึ้นไปที่บ้านลังเคี่ย ชายแดนไทย-พม่า แถบจังหวัดระนองซึ่งได้ประสบกับความยากลำบากในการจาริก บางวันต้องอดน้ำ อดอาหาร เพราะไม่มีแหล่งชุมชน แต่มิได้มีความย่อท้อใดๆ แล้วจาริกข้ามข้ามเทือกเขาตะนาวศรี ไปเมืองมะริด ออกจากเมืองมะริดเข้าป่าใหญ่ ซึ่งไม่ได้รับอาหารบิณฑบาตรเลย เป็นเวลา ๗ วัน จากนั้นถึงเมืองย่างกุ้ง ประเทศพม่า ได้เข้ากราบนมัสการ และพักอาศัย ณ พระบรมธาตุเจดีย์ชเวดากอง เป็นเวลา ๗ วัน แล้วจึงออกเดินทางกลับประเทศไทยโดยผ่านเส้นทางเดิม ครั้นจาริกกลับ เข้าเมืองมะริด ปรากฎว่า หลวงพ่อแดง ได้อาพาธอย่าหนัก และมีอาการอ่อนเพลีย เนื่องมาจากการตรากตรำเดินธุดงค์มานาน จึงต้องหยุดจาริกพักรักษาตัวในป่าช้าแถบเมืองมะริด เป็นเวลา ๑๕ วัน ซึ่งมีพระพลอยผู้เป็นอาจารย์ร่วมธุดงค์ ภิกษุและสามเณร ตลอดจนถึงชาวบ้านพม่า ได้ช่วยรักษาพยาบาลจนหายจากอาการอาพาธ หลังจากนั้นพระครูกตเวทีฯ เจ้าอาวาสวัดศิลาลาย เมืองมะริด เกิดเลื่อมใสศรัทธาจากการสนทนาธรรมกับหลวงพ่อแดง จึงได้อาราธนานิมนต์ให้หลวงพ่อแดงจำพรรษา ณ วัดศาลาลอยแห่งนั้น เพื่ออบรมสั่งสอนแม่ชีคนหนึ่ง ซึ่งเป็นมารดาของเจ้าอาวาสวัดศิลาลายนั่นเอง เหตุเพราะทำโอ้อวด ตั้งตนว่าสำเร็จธรรมขั้นสูง แล้วตั้งตนเป็นครูบาอาจารย์สั่งสอนผู้อื่นแบบผิดๆ อาการคล้ายคนวิกลจริต (เป็นบ้า) หลวงพ่อแดงก็ได้อบรมสั่งสอนแม่ชี จนลดทิฏฐิในตน เข้าใจในความถูกต้องมากขึ้น และก็ได้หายจากอาการวิกลจริตนั้น ๘.จาริกธุดงค์กลับจากพม่า ออกพรรษาท่านก็ได้จาริกออกจากเมืองมะริด ข้ามเทือกเขาตะนาวศรี เข้าสู่ จ.ระนอง แล้วเข้าสู่ อ.ท่าแซะ จ.ชุมพร โดยเดินทางเป็นเวลา ๖ วัน ไม่ได้รับอาหารบิณฑบาตร ผ่านเมืองชุมพร ผ่านหลังสวน เข้าเมืองไชยา กลับบ้านเกาะกลาง พักผ่อนได้ไม่นาน ได้จาริกต่อสู่เมืองภูเก็ต (คาดว่าได้แยกธุดงค์กับหลวงพ่อพลอยผู้เป็นอาจารย์ในครั้งนี้) ต่อมา หลวงพ่อแดงได้จาริกต่อไปยังเมืองภูเก็ต เพื่อไปหาพระอาจารย์รอด แห่งวัดโฆษิตวิหารอีกครั้ง และครั้งนี้ได้อยู่จำพรรษากับหลวงปู่รอด ๑๐ พรรษา ณ ที่นั้นหลวงพ่อแดงได้ลดการฉันอาหารลง โดยฉันเดือนละ ๔ วัน ในแต่ละวันที่ฉัน คือ ฉัน ๒ ครั้ง เป็นอันว่า ฉัน ๘ ครั้ง ต่อเดือน ๙.นมัสการรอยพระพุทธบาทที่เกาะแก้วพิศดาร หลวงพ่อแดง ร่วมกับ ภิกษุสงฆ์และสามเณรหลายรูป ได้เดินทางไปนมัสการรอยพระพุทธบาท ที่เกาะแก้วพิศดาร เดินทางโดยเรือ แล่นในทะเลเป็นเวลา ๗ วัน ถึงเกาะแก้วพิศดาร พระสงฆ์ และสามเณรที่ร่วมเดินทางนั้นได้เก็บเอาหอยเบี้ย บนเกาะแก้วพิศดารติดตัวกลับมาด้วย ครั้นเดินทางกลับจากเกาะแก้วพิศดาร ระหว่างทางกลางทะเลบังเกิดคลื่นลม และฝนตกหนักทุกทิศ เรือโคลงเคลงกลางทะเล เป็นเหตุให้หอยเบื้ยที่เก็บกันมานั้น หล่นตกลงทะเลจนหมดสิ้น หลวงพ่อแดง ท่านได้วางเฉยปล่อยจิตว่าง ไม่หวั่นต่อภัยใดๆ ในเบื้องหน้า อธิษฐานจิตขอบุญญาบารมีของตนที่ได้สร้างสมมา โปรดได้ให้อภัยในสิ่งที่ภิกษุและสามเณรได้ล่วงเกินโดยไม่ล่วงรู้ พลันขอให้คลื่นลมฝนที่พัดอยู่นั้นสงบลง จากนั้นคลื่นลมฝนที่พัดกระหน่ำอย่างหนักก็ค่อยๆคลายและสงบลงไปในที่สุด และก็ได้เดินทางมาถึงเกาะภูเก็ตกัอย่างปลอดภัย ๑๐.จาริกธุดงค์ไปพม่าครั้งที่ ๒ ต่อมาไม่นานหลวงพ่อแดงได้กราบลาหลวงปู่รอดออกจาริกธุดงค์อีกครั้ง โดยข้ามจากเกาะภูเก็ตมาในพื้นที่ ตะกั่วป่า จ.พังงา ได้หยุดพักอาศัยป่าช้า และหยุดจำพรรษาที่วัดในเมืองตะกั่วป่า ๑ พรรษา หลวงพ่อแดงได้อบรมสั่งสอนชาวบ้านให้ยึดมั่นในศีลธรรม เมื่อออกพรรษาได้จาริกต่อไปจำพรรษาที่ อ.โคกกลอย มีผู้เลื่อมใสศรัทธามาก โดยมีหลวงสุนทรฯ คหบดีชาวโคกกลอยนิมนต์ให้ท่านจำพรรษาในสวนมะพร้าว ๑ พรรษา (คาดว่าน่าจะเป็นวัดทุ่งมะพร้าว หรือวัดประชุมศึกษา อ.ท้ายเหมือง จ.พังงา) พอออกพรรษาหลวงพ่อแดงก็ได้จาริกธุดงค์ต่อผ่านป่าเขาลำเนาไพรจนเข้าเขต จ.ระนอง ผ่านบ้านมะลิวัลย์ บ้านปากจั่น เป็นเวลา ๓ วัน โดยมิได้รับอาหารบิณทบาตรเลย ถึงเหมืองแร่จำวัดหนึ่งคืน พอตื่นเช้าชาวบ้านได้ถวายภัตตาหาร และได้ลงเรือข้ามทะเล ไปขึ้นฝั่งที่ อ.บกเปี้ยน เข้าสู่เมืองมะริด ท่านก็ได้อดอาหารอีกหลายวัน แม้กายทุกข์แต่ใจท่านมิได้ทุกข์เลย ต่อมามีเศรษฐีชาวพม่า มีศรัทธาในตัวท่าน ได้ถวายค่าใช้จ่ายให้ท่านได้โดยสารเรือกลไฟ ใช้เวลา ๗ วัน ไปถึงกรุงย่างกุ้ง และได้พักอยู่ในวัดแถบกรุงย่างกุ้ง ประเทศพม่า เป็นเวลา ๗ วัน แล้วจึงลงเรือกลไฟลำเดิมกลับเมืองมะริด พักผ่อนตามอัธยาศัยฉลองศรัทธาสาธุชนชาวพม่า เป็นเวลา ๗ วัน ต่อจากนั้นจึงจาริกธุดงค์กลับถิ่นฐานบ้านเกิด โดยจาริกกลับในทางเดิมที่เคยจาริกผ่านในครั้งก่อน โดยจาริกข้ามเทือกเขาตะนาวศรี เข้าสู่ลังเคี่ย หยุดพักจำพรรษา ณ วัดในลังเคี่ย ๒ พรรษา แล้วจึงจาริกธุดงค์กลับ ผ่าน อ.ท่าแซะ จ.ชุมพร เข้าไชยา สุราษฎร์ธานี และกลับสู่บ้านเกาะกลางที่อีกครั้ง ในการกลับมาครั้งนี้ได้ไปหาญาติๆทพบปะพูดคุย และมาจำพรรษา ณ วัดวิหาร ซึ่งในขณะนั้นพระอธิการกลิ่น ซึ่งเป็นพระอาจารย์ของท่าน ได้มรณภาพลงไปก่อนแล้ว ทำให้วัดวิหารว่างสมภาร ๑๑.รับนิมนต์เป็นเจ้าอาวาสวัดวิหาร หลังจากกลับการจาริกธุดงค์พม่าครั้งที่ ๒ ญาติๆและชาวบ้านบ้านน้ำรอบ หนองไทร ได้นิมนต์ขอร้องท่านให้ครองวัดวิหาร จนท่านรับนิมนต์ในตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดวิหาร ท่านได้อบรมสั่งสอนอุบาสกอุบาสิกาและชาวบ้านทั่วไปให้ตั้งมั่นในศีลธรรม ตลอดจนพัฒนาบูรณะปฏิสังขรณ์ วัดวิหาร จนเจริญขึ้นเป็นลำดับ เมื่อหลวงพ่อแดงได้รับตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดวิหารระหนึ่ง จวบจน พ.ศ.๒๔๙๕ ท่านได้สร้างอุโบสถใหม่ขึ้น แต่ทางวัดได้ขาดทุนทรัพย์ในการก่อสร้างทำให้การก่อสร้างหยุดชะงัก ต่อมาในช่วง พ.ศ.๒๕๐๐-๒๕๐๔ ท่านจึงสร้างวัตถุมงคล เช่น เหรียญที่ระบึกหลังยันต์ รูปหล่อโบราณเนื้อทองผสม ล็อคเก็ตรูปถ่าย ผ้ายันต์ เป็นต้น เพื่อจัดหาทุนทรัพย์ในการสร้างอุโบสถ จนสำเร็จในปี พ.ศ.๒๕๐๕ ภายหลังจากสร้างอุโบสถเสร็จไม่นาน หลวงพ่อแดงก็ได้มรณภาพ ก่อนมรณภาพท่านสั่งไว้ว่า ห้ามเผาสรีระสังขารของท่าน ให้สร้างสถานที่บรรจุสรีระท่านไว้ ถ้าทางวัดขาดทุนทรัพย์ หรือไม่สามารถสร้างที่บรรจุสังขารท่านในวัดได้ ให้นำสรีระสังขารท่านไปไว้ในถ้ำในป่าหรือที่สงบ ต่อมาเมื่อท่านมรณภาพ ทางศิษยานุศิษย์จึงสร้างสถูปใหญ่เป็นเจดีย์ทรงศรีวิชัยมีมุขด้านหน้าประดิษฐานรูปเหมือนขนาดเท่าองค์จริง ให้ประชาชนได้กราบไหว้บูชา จนปัจจุบันนี้ หลวงพ่อแดง อริยสงฆ์ผู้บริสุทธิ์ศีล เป็นที่เคารพศรัทธาของสาธุชนอย่างกว้างขวาง มีศิษยานุศิษย์มากมาย อีกทั้งยังมีสหายธรรมรุ่นพี่ศิษย์ร่วมสำนักหลวงปู่รอด วัดโฆษิตวิหาร ซึ่งมีพื้นที่วัดอยู่ใกล้ๆในอำเภอเดียวกัน คือ พระสมุห์ทองพิม ภทฺทมุนี วัดหัวสวน กล่าวกันว่า หลวงพ่อแดง จะให้การเคารพหลวงพ่อทองพิมมากๆ เสมือนว่าเป็นพระอาจารย์ของหลวงพ่อแดงอีกคน และอีกท่าน พระครูสถิตสันตคุณ (พัว เกสโร) วัดจันทร์ประดิษฐาราม ศิษย์พี่ผู้ทรงคุณอันประเสริฐแก่สาธุชนคนพุมดวง ๑๒.การคณะสงฆ์ - ๑๘ กรกฎาคม พ.ศ.๒๔๗๔ ได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าอาวาสวัดวิหาร - ๒๔ กรกฎาคม พ.ศ.๒๔๗๘ ได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าคณะตำบลน้ำรอบ ๑๓.อาพาธ/มรณภาพ พระอธิการแดง คุณสมฺปนฺโน มรณภาพเมื่อวันที่ ๑๕ มีนาคม พ.ศ.๒๕๐๖ ตรงกับ วันศุกร์ แรม ๖ ค่ำ เดือน ๔ ปีขาล สิริอายุ ๘๑ ปี ๕๙ พรรษา ได้นำสรีระบำเพ็ญกุศล และปิดศพระยะหนึ่ง ในขณะที่ปิดศพนั้น ได้สร้างสถูปเจดีย์ทรงศรีวิชัย เสร็จแล้วได้มีพิธีบรรจุสรีระสังขาร เมื่อ พ.ศ.๒๕๐๖ นั้นเอง โดยมี พระครูสถิตสันตคุณ (พัว เกสโร) เจ้าคณะอำเภอท่าขนอน (คีรีรัฐนิคม) วัดจันทร์ประดิษฐาราม เป็นประธานสงฆ์ อ้างอิง - โดยการถอดความจากบทร้อยกรองประวัติหลวงพ่อแดง คุณสมฺปนฺโน ประพันธ์โดย พระเทพรัตนกวี ในขณะดำรงสมณศักดิ์ที่ พระวัตตจารีศีลสุนทร (เกตุ ธมฺมวโร) อดีตเจ้าคณะจังหวัดสุราษฎร์ธานี ๒๔ มีนาคม ๒๔๙๕ จาก หนังสือที่ระลึกงานเททองหล่อรูปเหมือนหลวงพ่อแดง และพุทธาภิเษก ณ วัดวิหาร ต.น้ำรอบ อ.พุนพิน จ.สุราษฎร์ธานี โดย พระครูสุกิจธรรมโกศล เจ้าอาวาสวัดวิหาร เททองวันที่ ๑๒ มกราคม ๒๕๔๙ / พุทธาภิเษกวันที่ ๑๑ มีนาคม ๒๕๔๙ - โดยการสอดแทรกความรู้ส่วนตัวในเนื้อหา - ปฏิทินร้อยปีเพื่อเทียบวันเดือนปีตามจันทรคติ